Tę potrzebną wiedzą będziemy zdobywać sami

[news]

Sytuacja utraty zdrowia Problemy psychologiczne osób z kalectwem nabytym
Barbara Dobrzańska-Socha

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
2013 , wydanie I

Publikacja Sytuacja utraty zdrowia. Problemy psychologiczne osób z kalectwem nabytym autorstwa Barbary Dobrzańskiej-Sochy jest udaną i jak dotychczas jedyną próbą krytycznego scalenia istniejącej wiedzy teoretycznej dotyczącej sytuacji człowieka, który doznał straty związanej ze zdrowiem jako jednym z najważniejszych czynników funkcjonowania w swoim środowisku, które zapewniają mu nie tylko trwanie, ale i rozwój. Autorka książki, sięgając do różnych obszarów wiedzy psychologicznej, uwzględniła w niej zarówno podejście patogenetyczne, jak i rozwojowy aspekt utraty zdrowia. Zbudowany przez nią obraz człowieka w sytuacji utraty charakteryzuje niezwykła subtelność rysunku. Szczególnie widoczne jest to w rozważaniach nad efektywnością radzenia sobie z utratą zdrowia, gdzie daje o sobie znać nie tylko wielka wiedza autorki, ale także jej bogate doświadczenie jako badacz i terapeuta. Niezwykle cenne są próby określenia zjawiska odporności oraz analiza możliwych dróg wzmacniania człowieka w tym względzie.Prezentowana monografia jest adresowana do grona specjalistów i studentów kierunków psychologii, pedagogiki, rehabilitacji czy nauk społecznych, zainteresuje z pewnością także tych, którzy odczuwają potrzebę zatrzymania się i głębszego spojrzenia na świat ludzkich przeżyć. Warto, aby trafiła ona również do rąk psychologów praktyków służących pomocą psychologiczną i wsparciem coraz liczniejszym doświadczanym przez los pacjentom.
Z recenzji dr hab. Katarzyny Popiołek, prof. SWPS
Barbara Dobrzańska-Socha ukończyła studia psychologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, specjalizując się w psychologii defektologicznej i klinicznej. Doktoryzowała się na tymże Uniwersytecie w roku 1981. Pracowała jako nauczyciel akademicki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, a następnie na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jej dorobek naukowy obejmuje 61 publikacji dotyczących zagadnień związanych z utratą zdrowia, skutecznym radzeniem sobie z chorobą, ze szczególnym uwzględnieniem roli wsparcia społecznego oraz metod promujących zdrowie. Wiele uwagi poświęciła pomocy psychologicznej dostosowanej do potrzeb i oczekiwań ludzi narażonych na stres i napięcie – szczególnie w sytuacjach kryzysowych – oraz edukacji psychologicznej. W uznaniu zasług w pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Zasługi oraz wieloma nagrodami indywidualnymi JM Rektora UJ.
SPIS TREŚCI
1. Wokół problemu 13
1.1. Geneza tematu, czyli „podróż w głąb siebie” 13
1.2. Dlaczego właśnie inwalidzi? 14
1.3. Dwie drogi i dwa etapy analizy 15
2. Sytuacja utraty zdrowia – podejście patogenetyczne 17
2.1. Patogenetyczne podejście do zagadnienia utraty zdrowia 23
2.1.1. Nabyte kalectwo jako strata 24
2.2. Kalectwo jako cierpienie spowodowane uszkodzeniem ciała 40
2.2.1. Zagadnienie bólu 42
2.2.2. Przeżycia związane z uszkodzeniem ciała 45
2.2.3. Uszkodzenie ciała jako zdarzenie krytyczne 51
2.2.4. Traumatyczny stres w sytuacji uszkodzenia ciała 53
2.2.5. Kryzys psychologiczny jako reakcja na uszkodzenie ciała 59
2.3. Cierpienie jako szansa rozwoju 67
2.3.1. Poszukiwanie sensu przeżytego cierpienia 68
2.3.2. Rola wsparcia społecznego w nadawaniu sensu cierpieniu 76
2.3.3. Fenomenologiczno-egzystencjalny sens cierpienia 79
2.3.4. Refleksje o cierpieniu spowodowanym kalectwem 84
3. Rozwojowy aspekt utraty zdrowia 89
3.1. Zagadnienie utraty zdrowia w kontekście teorii stresu i radzenia sobie 91
3.1.1. Podstawowe pojęcia i definicje 91
3.1.2. Ocena poznawcza sytuacji utraty zdrowia 95
3.1.3. Efektywność radzenia sobie z utratą zdrowia 99
4. Determinanty procesu radzenia sobie z utratą zdrowia 121
4.1. Odporność psychiczna 122
4.1.1. Wrodzone i nabyte aspekty odporności psychicznej ujmowanej jako odporność na stres 123
4.1.2. Możliwości zmiany odporności na stres 128
4.1.3. Odporność psychiczna jednym z zasobów radzenia sobie z utratą zdrowia 133
4.2. Poczucie koherencji 139
4.2.1. Rola poczucia koherencji w radzeniu sobie z kalectwem 139
4.2.2. Emocjonalne aspekty poczucia koherencji 146
4.2.3. Powiązania koncepcji Antonovsky’ego z innymi ujęciami teoretycznymi 148
4.3. Refleksyjność 152